Türkiye’nin kozmetik ihracatı ne büyüklükte?
- Kozmetik ve kişisel bakım ürünleri ihracatı 2022’de yaklaşık 1,34 milyar dolar seviyesine çıktı.
- 2023’te temizlik ve kişisel bakım dâhil sektör ihracatı yaklaşık 2,8–3,1 milyar dolar bandına yükselmiş durumda; hedef yıllık artış oranı ise %8–10.
- Türkiye 179 ülkeye kozmetik ihracatı yapıyor; yani oldukça dağınık ama belli merkez pazarlara yoğunlaşan bir yapı var.
Ürün grubu bazında en büyük kalemler (GTİP):
- Traş ürünleri, deodorantlar, banyo ürünleri (3307) – toplam ihracatın yaklaşık %24,7’si
- Saç müstahzarları / saç bakım ürünleri (3305) – yaklaşık %22,4
- Güzellik, makyaj ve cilt bakım müstahzarları (3304) – yaklaşık %19,6
- Koku verici maddeler ve karışımlar (3302) – yaklaşık %18,5
- Parfümler ve tuvalet suları (3303) – yaklaşık %10,2
Yani Türkiye, sadece “makyaj” değil; saç bakım, traş ve deodorant, sabun ve ıslak mendil gibi hızlı dönen ürünlerde de güçlü bir üretici.
En çok ihracat yapılan ülkeler: İlk 15 pazar ve payları
2022 itibarıyla sektör ihracatının yaklaşık %62’si sadece 15 ülkeye gidiyor.
İlk 15 ülke ve kabaca pazar büyüklüğü (2022, milyon dolar / toplam içindeki pay):
- Irak – yaklaşık 108 milyon dolar (%8,0)
- Amerika Birleşik Devletleri – 97 milyon dolar (%7,2)
- Rusya Federasyonu – 93 milyon dolar (%6,9)
- Birleşik Arap Emirlikleri – 79 milyon dolar (%5,9)
- İran – 76 milyon dolar (%5,6)
- Hollanda – 68 milyon dolar (%5,0)
- Fransa – 46 milyon dolar (%3,4)
- Almanya – 44–45 milyon dolar (%3,3)
- Azerbaycan – 43 milyon dolar (%3,2)
- İsrail – 36 milyon dolar (%2,7)
- Libya – 32 milyon dolar (%2,4)
- Birleşik Krallık – 32 milyon dolar (%2,4)
- Özbekistan – 30 milyon dolar (%2,2)
- Romanya – 27–28 milyon dolar (%2,1)
- Gürcistan – 21–22 milyon dolar (%1,6)
Bu tablo, Türkiye’nin kozmetik ihracatında Orta Doğu, Körfez, Avrupa ve Kafkasya/BDT hattının ne kadar kritik olduğunu net biçimde gösteriyor.
Pazar Segmentleri
a) Orta Doğu ve Körfez Hattı
Irak, BAE, İran, İsrail, Libya, Gürcistan gibi pazarlar bu kümeye giriyor.
- Özellikler:
- Hızlı tüketim ürünlerinde (sabun, ıslak mendil, şampuan, duş jeli, traş köpüğü, deodorant vb.) ciddi hacim.
- Fiyat rekabeti güçlü, “fiyat/performans” dengesi önemli.
- Markalı ürün kadar private label ve zincir market markaları da talep görüyor.
- Trend:
- Türkiye’den sabun ve ıslak mendil ihracatı özellikle Irak ve Körfez pazarında öne çıkıyor.
- Nakliye avantajı (kısa transit süreleri) Türk üreticiyi Çin ve Avrupa’ya göre daha rekabetçi kılıyor.
b) Avrupa Birliği ve İngiltere
Hollanda, Fransa, Almanya, Romanya, Birleşik Krallık gibi pazarlar.
- Özellikler:
- Regülasyon seviyesi yüksek: AB Kozmetik Tüzüğü, ISO 22716, REACH, CLP vb. uyum çok kritik.
- Orta ve üst segment ürünlerde “Avrupa standartlarında üretim yapabilen Türk firmalara” alan açıyor.
- Ürün tarafı:
- Cilt bakım, saç bakım, makyaj, parfüm odaklı ürünler.
- Özel formüllü, dermatolojik testli, vegan/organik sertifikalı ürünlere talep artıyor.
- Dağıtım:
- Zincir kozmetik mağazaları, eczaneler, e-ticaret pazar yerleri ve toptan distribütörler üzerinden giriş.
c) BDT, Kafkasya ve Orta Asya
Azerbaycan, Özbekistan, Gürcistan, ayrıca ilk 15 dışında kalan Kazakistan, Türkmenistan vb. pazarlar.
- Özellikler:
- Türkiye’ye kültürel yakınlık, marka algısında pozitif etki yaratıyor.
- Saç ve cilt bakım ürünleri ile parfümde Türk markalarına açık bir alan var.
- Trend:
- Özellikle Özbekistan’da 2022’de ihracat artışı %140’ın üzerinde, bu da pazarın yeni yeni büyüdüğünü gösteriyor.
d) ABD ve Rusya: Stratejik iki büyük pazar
ABD ve Rusya, hem hacim hem de ürün sepetinin çeşitliliği açısından özel başlık.
- ABD:
- Sabun ve ıslak mendil başta olmak üzere geniş bir kişisel bakım sepeti.
- E-ticaret, Amazon ve etnik market zincirleri üzerinden Türk markalarına ilgi artıyor.
- Rusya:
- Sabun ve ıslak mendil yanında parfüm ve tuvalet suları ihracatı öne çıkıyor.
- Yerli markaların yanı sıra, Türkiye’de üretim yapan çok uluslu markaların Rusya’ya ihracatı da toplam hacmi büyütüyor.
Ürün türüne göre hangi pazarda ne öne çıkıyor?
Resmî ve sektörel açıklamalar üzerinden özetlersek:
- Sabun ve ıslak mendil:
- En yüksek paya sahip grup; ağırlıklı olarak ABD, Irak, Rusya’ya gidiyor.
- Parfüm ve tuvalet suları:
- Özellikle Rusya ve Birleşik Krallık pazarında güçlü.
- Saç bakım ürünleri (şampuan, boyalar, saç kremi vb.):
- Avrupa (Almanya, Hollanda, Fransa, Romanya), Körfez ve BDT pazarlarında dengeli yayılmış durumda.
- Ağız ve diş bakım ürünleri:
- Toplam içindeki payı düşük, ama ürünler çoğunlukla KKTC ve Ukrayna gibi bölgesel pazarlara gidiyor.
TurkishExporter okuyucusu için kısa “fırsat rehberi”
TurkishExporter İhracat Adres Bankası mantığıyla düşünürsek, kozmetik ihracatçısı için öne çıkan başlıklar:
- Yeni alıcı hedeflemede öncelikli ülkeler:
- Yüksek hacim ve büyüme potansiyeli nedeniyle: Irak, ABD, Rusya, BAE, İran, Hollanda.
- Markalı ürün için uygun pazarlar:
- Regülasyon uyumu ve alım gücü nedeniyle: AB ülkeleri, Birleşik Krallık, Körfez ülkeleri, ABD.
- Fiyat/performans odaklı, hızlı hacim yapılabilecek pazarlar:
- Irak, Libya, Azerbaycan, Özbekistan, Gürcistan gibi yakın coğrafyalar.
- Doğal/organik, bitkisel içerik fırsatı:
- Zeytinyağı, defne yağı gibi ham maddelerde Türkiye’nin avantajı, doğal içerikli sabun ve şampuanlarda hem Avrupa hem Körfez tarafında katma değerli ürün fırsatı yaratıyor.
