AB’nin 150 € Altı Çin Paketlerine Muafiyeti Kaldırma Planı
Shein ve Temu gibi platformlara fren, Avrupa sanayisine nefes, Türk ihracatçısına yeni fırsatlar doğacak.
1. Kısaca ne oluyor?
- AB maliye bakanları, 150 € altındaki ithalatlarda gümrük vergisi muafiyetini kaldırma konusunda siyasi mutabakata vardı. Kaynak: Reuters
- Normalde 2028’de devreye girmesi beklenen reform, “en erken 2026”ya çekiliyor; yani düşük bedelli paketlere vergiler çok daha erken uygulanacak.
- Hedefin merkezinde, başta Çin menşeli Shein, Temu, AliExpress olmak üzere, AB’ye her gün milyonlarca düşük fiyatlı paket gönderen platformlar var.
- 2024’te AB gümrükleri 4,6 milyar adet düşük bedelli paket işledi; bunların %90’dan fazlası Çin çıkışlı.
Bu adım; Çin’den gelen ultra ucuz ürünlerin önünü kısmayı, AB içi perakendeciyi ve sanayiyi korumayı ve haksız vergi avantajını bitirmeyi hedefliyor.
2. Yabancı ekonomi basını ne diyor?
Reuters: “Shein ve Temu’ya yönelik hızlandırılmış operasyon”
Reuters, AB maliye bakanlarının 150 € altı paketlerdeki gümrük muafiyetini kaldırma kararını, “Shein ve Temu’ya doğrudan darbe” olarak okuyor. İlk plan 2028 iken, “en kısa sürede 2026’da” devreye alma hedefinin altı çiziliyor.
Ayrı bir Reuters haberinde, İtalya’nın, modasını korumak için 150 € altı paketlere ulusal düzeyde ek vergi getirmeye hazırlandığı, bu adımın AB düzeyindeki tartışmalarla uyumlu olduğu aktarılıyor.
Euronews: “Avrupa piyasasını ucuz Çin paketleri basıyor”
Euronews, haberi “Avrupa pazarını istila eden ucuz Çin paketlerine karşı AB harekete geçiyor” çerçevesinde veriyor. Ekonomi bakanlarının, 150 €’luk gümrük eşiğini sona erdirmekte uzlaştığını ve hedefte özellikle Çin merkezli hızlı moda platformlarının olduğunu vurguluyor.
Le Monde: “Avrupa tekstili isyan ediyor, 2 € değil 20 € istiyor”
Fransız Le Monde, Avrupa tekstil sektörünün “ultra fast fashion” ithalatına karşı sertleşme çağrısını öne çıkarıyor.
- Tekstil işverenleri, 150 € altı muafiyetin 2026’ya çekilmesini ve paket başına 2 €’luk işlem ücretinin çok düşük olduğunu, bunun 20 € olması gerektiğini savunuyor.
- Sektör temsilcileri; KDV kaçakçılığı, fikri mülkiyet ihlalleri ve yanıltıcı pazarlama gibi sorunlara dikkat çekerek, Çinli platformların kurallara uyan AB üreticisine karşı haksız avantaj yakaladığını dile getiriyor.
Brüksel’in resmi dili: “E-ticarette oyun alanı düzleşiyor”
AB Komisyonu’nun resmi açıklamasında:
- 150 € gümrük muafiyeti 2026’dan itibaren kaldırılıyor.
- 2026–2028 arasında, geçici ve “basit” bir gümrük hesaplama sistemi devreye girecek; 2028 ortasında ise AB Gümrük Veri Hub’ı ile tam dijital sisteme geçilecek.
- Amaç; düşük bedelli paketlerdeki istisnaları kaldırarak, e-ticaret ile geleneksel ithalat arasında adil rekabet sağlamak.
3. Kararın teknik çerçevesi: Ne değişecek?
Bugünkü durum (2025 sonu itibarıyla):
- AB dışından gelen, değeri 150 €’nun altındaki paketler:
- Gümrük vergisinden muaf,
- Ancak KDV’ye ve beyana tabi (IOSS vb. sistemler üzerinden)
Gelen reformla:
- 150 € altı gümrük muafiyeti tamamen kalkacak; yani “ilk eurodan itibaren” gümrük vergisi söz konusu olacak.
- 2026’dan itibaren, düşük bedelli paketler için geçici basit bir tarife ve muhtemelen paket başına “işlem ücreti” (örneğin 2 € civarı) uygulanması masada.
- 2028’de devreye girecek tam reformla birlikte, AB çapında tek bir dijital gümrük sistemi üzerinden e-ticaret girişleri yönetilecek.
Yani fotoğraf şu:
“Ucuz Çin paketi cenneti” olan bugünkü yapı kapanıyor; yerine daha az cazip, vergili ve kontrolü sıkı bir rejim geliyor.
4. Çin platformları neden hedefte?
Yabancı basında özellikle şu noktalar öne çıkıyor:
- AB gümrük kapılarından giren düşük bedelli paketlerin yaklaşık %90’ı Çin kaynaklı.
- Paketlerin önemli bir kısmında malın gerçek kıymeti olduğundan daha düşük beyan ediliyor; yani hem gümrük vergisi hem KDV kaybı yaşanıyor.
- Ultra hızlı moda ürünlerinde işçi hakları, çevre standartları ve ürün güvenliği alanlarında gri bölgeler olduğu, AB üreticisinin yüksek standart maliyetleriyle rekabetin bozulduğu vurgulanıyor.
Sonuç:
Bu adım; ticaret savaşı hamlesi gibi görünse de, yabancı ekonomi medyasında daha çok “vergi adaleti ve rekabet eşitliği” başlığı altında okunuyor.
5. Türk ihracatçısı için 5 başlıkta anlamı
Türk ihracatçısı gözlüğüyle bakınca, bu karar Türk üreticisi ve ihracatçısı için hem tehditleri azaltan, hem de yeni fırsat pencereleri açan bir gelişme:
- Çin’den gelen “damping” baskısı azalabilir
- Sürekli 5–10 €’luk ürünlerle AB tüketicisini dolduran Çin platformlarının maliyeti artacak.
- Bu, özellikle tekstil, hazır giyim, ayakkabı, aksesuar, züccaciye, oyuncak gibi sektörlerde, Türk üreticinin fiyat/kalite dengesine alan açabilir.
- AB’de “yakın coğrafya tedarikçisi” arayışı güçlenir
- Avrupa, hem tedarik güvenliği hem de karbon ayak izi nedeniyle zaten Çin bağımlılığını azaltmak istiyordu.
- Gümrük teşviklerinin kalkmasıyla, Türkiye gibi yakın, hızlı teslimat yapabilen ve Gümrük Birliği içinde olan tedarikçiler daha stratejik hale geliyor.
- AB’ye B2C e-ticaret yapan Türk KOBİ’ler dosyayı yakından izlemeli
- Türkiye, sanayi ürünlerinde AB ile Gümrük Birliği içinde; bu nedenle klasik B2B ihracatta Çin ile aynı sepette değil.
- Ancak Türkiye’den AB tüketicisine doğrudan küçük paket gönderen (B2C) e-ticaret yapan firmalar,
- KDV,
- gümrük beyanı,
- platformların (Amazon, Etsy vb.) yeni prosedürleri
açısından bu reformun detaylarını takip etmek zorunda.
- Özellikle dropshipping ve mikro paket modeliyle çalışanlar için iş modeli maliyet hesabı yeniden yapılmalı.
- AB perakendecisi, Türk tedarikçiye daha sıcak bakabilir
- AB’deki perakende zincirleri ve markalar, Çin’den gelen “vergisiz” süper ucuz ürünlerle rekabet etmekte zorlanıyordu.
- Bu avantaj kalktıkça, “fiyatı makul, teslimatı hızlı, standardı AB’ye yakın” tedarikçi arayışı hızlanacak.
- Burada Türk üreticisi, özellikle:
- Fast fashion yerine “hızlı ama kaliteli moda”,
- ev tekstili,
- hazır giyim – ayakkabı – çanta,
- küçük ev eşyaları
gibi kalemlerde güçlü alternatif olarak öne çıkabilir.
- Gümrük süreçleri dijitalleştikçe veri ve uyum avantajı önemli olacak
- 2026–2028 arası geçiş sürecinde AB gümrük sistemleri dijitalleşecek, veri odaklı risk analizi artacak.
- İhracatçı, lojistikçi ve gümrük müşaviri üçgeninde; menşe, GTIP, ürün güvenliği, etiketleme ve KDV tarafında “temiz dosya” üretebilen firmalar öne çıkacak.
- TurkishExporter tarzı İhracat Adres Bankası tipi veri tabanları ve akıllı eşleştirme platformları, bu dönemde AB’de yeni alıcılar bulmak için daha da kritik hale gelecek.
6. Önümüzdeki dönemde neleri takip etmekte fayda var?
- AB Parlamentosu’nun bu siyasi mutabakatı nasıl yasaya dönüştüreceği (takvim ve detaylar).
- Paket başına işlem ücreti tartışmasının nihai seviyesi (2 € mü, daha yüksek mi?).
- İtalya başta olmak üzere, ulusal ek vergiler ve harçlar: Bazı ülkeler çoktan kendi çözümlerini devreye alıyor.
- Çin’in ve platformların olası karşı hamleleri: Depolama noktalarını AB içine kaydırma, iade politikalarını değiştirme, fiyat revizyonları vb.
